Poznaj swoje prawa i obowiązki
Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy, czyli warunki zatrudnienia, reguluje prawo i układy zbiorowe pracy obowiązujące w Finlandii.
W Finlandii pracownicy zagraniczni mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy fińscy.
Niedopuszczalna jest dyskryminacja ze względu na wiek, pochodzenie etniczne, narodowość, język, religię, przekonania, poglądy, działalność polityczną, działalność związkową, relacje rodzinne, stan zdrowia, niepełnosprawność, orientację seksualną lub jakiekolwiek inne przyczyny związane z osobą pracownika.
Na przykład Twoje wynagrodzenie nie może zostać obniżone, ponieważ jesteś pracownikiem zagranicznym.
Dyskryminacja ze względu na płeć, tożsamość płciową lub ekspresję płciową jest również zabroniona.
Układy zbiorowe pracy
Układy zbiorowe pracy są negocjowane przez związki zawodowe i federacje pracodawców w celu ustalenia praw i obowiązków pracowników i pracodawców, czyli warunków zatrudnienia. Uwzględniają one przykładowo wynagrodzenie, premie, czas pracy, urlopy i prawo do szkoleń.
Prawie każda branża ma swój układ zbiorowy pracy. Branże, w których obowiązują układy zbiorowe, to na przykład handel detaliczny, sprzątanie i sektor budowlany. Zwróć się do pracodawcy lub związku zawodowego o egzemplarz układu zbiorowego obowiązującego w Twojej branży.
Układy zbiorowe pracy nie są tożsame z umowami o pracę.
Umowy o pracę
Rozpoczynając pracę u danego pracodawcy, zawsze zawieraj z nim pisemną umowę o pracę. W razie problemów możesz odwołać się do umowy, aby sprawdzić, co zostało uzgodnione w momencie rozpoczęcia pracy.
W umowie o pracę zobowiązujesz się do wykonywania określonej pracy, a Twój pracodawca zobowiązuje się do wypłaty określonego wynagrodzenia i przestrzegania warunków zatrudnienia.
Zawsze zawieraj umowę o pracę na piśmie. Umowy ustne są również ważne, jednak jeśli pojawi się problem, łatwiej jest udowodnić to, co zostało uzgodnione, jeśli masz umowę na piśmie. Nawet jeśli zawrzesz umowę ustną, pracodawca musi Ci przedstawić warunki zatrudnienia na piśmie.
Warunki umów o pracę muszą być co najmniej tak korzystne jak warunki zawarte w układzie zbiorowym pracy.
Zawsze sprawdzaj zawieraną umowę o pracę pod kątem poniższych kwestii:
- Strony umowy:
- Nazwa i miejsce prowadzenia działalności pracodawcy lub siedziba pracodawcy
- Twoje (pracownika) imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania
- Czy umowa przewiduje okres próbny? Na jak długo?
- Okres próbny daje Tobie i Twojemu pracodawcy czas na zastanowienie się, czy chcesz zawrzeć kolejną umowę o pracę. W okresie próbnym zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Maksymalny czas trwania okresu próbnego wynosi sześć miesięcy.
- Okres zatrudnienia:
- Czy masz stałe zatrudnienie (na czas nieokreślony), czy posiadasz umowę na czas określony?
- W umowach na czas określony należy podać powód zatrudnienia czasowego.
- Umowy o pracę na czas określony muszą zawierać datę zakończenia lub przewidywaną datę zakończenia.
- Gdzie będziesz pracować?
- Jakie zadania będziesz wykonywać?
- Jakie wynagrodzenie otrzymasz?
- Twoje minimalne wynagrodzenie jest regulowane przez układ zbiorowy pracy. W Finlandii nie obowiązuje płaca minimalna.
- Twoje wynagrodzenie będzie przelewane na Twoje konto bankowe.
- W jakim dniu jest wypłacane wynagrodzenie?
- Ile godzin będziesz pracować?
- W Finlandii zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy oznacza zazwyczaj pracę przez pięć dni w tygodniu i maksymalnie przez osiem godzin dziennie.
- Zgodnie z prawem należy Ci się dodatkowe wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach i w niedziele. Wynagrodzenie za pracę w godzinach wieczornych i w weekendy jest często uwzględnione w układzie zbiorowym pracy.
- Jeśli zawierasz umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy, upewnij się, że liczba godzin pracy jest na tyle duża, że otrzymasz wystarczające wynagrodzenie. Minimalna liczba godzin oznacza, że przepracujesz co najmniej tyle godzin, ile zapisano w umowie o pracę.
- Przykładowo jeśli Twoja umowa o pracę zawiera informację o liczbie godzin do przepracowania wynoszącej od 0 do 20 tygodniowo, w niektórych tygodniach możesz nie przepracować żadnych godzin, a więc nie otrzymasz żadnego wynagrodzenia.
- Zawsze notuj, ile godzin zostało przepracowanych i kiedy. Dzięki temu możesz sprawdzić, czy otrzymujesz adekwatne wynagrodzenie. Może się to okazać pomocne w razie sporu.
- Kiedy zaczynasz pracę?
- Urlop wypoczynkowy:
- Jeśli pracujesz przez co najmniej 35 godzin lub przez 14 dni w miesiącu, masz prawo do urlopu wypoczynkowego.
- Po przepracowaniu okresu krótszego niż rok otrzymujesz dwa dni urlopu za każdy miesiąc.
- Po przepracowaniu okresu dłuższego niż rok otrzymujesz dwa i pół dnia urlopu za każdy miesiąc.
- Okres wypowiedzenia:
- Okres wypowiedzenia określa, jak długo musisz pracować po rozwiązaniu umowy o pracę przez Ciebie lub Twojego pracodawcę.
- Jeśli pracodawca zamierza rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, musi mieć ku temu odpowiedni i ważny powód.
- Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę na czas określony w czasie jej obowiązywania.
- Pracownik nie może zrezygnować z pracy w czasie obowiązywania umowy o pracę na czas określony, jednak często może negocjować tę kwestię z pracodawcą.
- Jaki układ zbiorowy pracy obowiązuje na Twoim stanowisku?
Uważnie przeczytaj umowę o pracę przed jej podpisaniem. Nigdy nie podpisuj niezrozumiałych dla siebie treści.
Nieodpłatne szkolenie w miejscu pracy
Nieodpłatne szkolenie w miejscu pracy jest zgodne z prawem tylko wtedy, gdy jest oferowane przez oficjalną instytucję edukacyjną lub TE Services (fiński urząd pracy). Jeśli pracodawca zamierza sprawdzić odpowiedniego kandydata, może zawrzeć w umowie o pracę zapis o okresie próbnym. Pracownicy na okresie próbnym muszą otrzymywać wynagrodzenie.
Prawo do szkolenia wstępnego
Szkolenie wstępne oznacza, że zapoznajesz się ze swoją pracą i zasadami panującymi w miejscu pracy. Musisz uzyskać informacje o swojej pracy i miejscu pracy, ogólnych instrukcjach dotyczący obsługi maszyn i urządzeń, bezpiecznych metodach pracy oraz na temat ryzyka i zagrożeń związanych z wykonywaną pracą.
Prawo chorego pracownika do nieobecności
Jeśli zachorujesz, natychmiast powiadom pracodawcę o swojej nieobecności. Jeśli Twój pracodawca tego wymaga, udaj się do lekarza po zaświadczenie i dostarcz je pracodawcy.
Twój pracodawca jest zobowiązany zapłacić Ci za dzień, w którym zachorowałeś/-aś. Jeśli choroba przedłuża się i uniemożliwia Ci pracę, masz prawo do wynagrodzenia za kolejne dziewięć dni. Po przepracowaniu co najmniej jednego miesiąca masz prawo do pełnego wynagrodzenia. Po przepracowaniu mniej niż jednego miesiąca masz prawo do połowy wynagrodzenia.
Sprawdź również w branżowym układzie zbiorowym, czy zawiera on inne postanowienia dotyczące wynagrodzenia za czas choroby. Ogólnie rzecz biorąc, układy zbiorowe pracy zawierają korzystniejsze warunki, co oznacza, że będziesz otrzymywać pełne wynagrodzenie za większą liczbę dni.
Opieka zdrowotna w pracy
Pracodawca ma obowiązek zapewnić Ci opiekę zdrowotną w pracy, aby pomóc Ci zadbać o Twoje zdrowie i zdolność do pracy. Wielu pracodawców oferuje również usługi medyczne dla swoich pracowników.
Pracodawca ma również obowiązek ubezpieczyć Cię z tytułu wypadków i chorób zawodowych. Ubezpieczenie może obejmować obrażenia ciała odniesione w miejscu pracy lub podczas dojazdu do pracy.