Hiểu rõ quyền và trách nhiệm của bạn
Quyền và trách nhiệm của bạn và người sử dụng lao động – nghĩa là các điều khoản việc làm của bạn – theo quy định của luật pháp và các thỏa ước lao động tập thể của Phần Lan.
Tại Phần Lan, người lao động nước ngoài có các quyền và trách nhiệm giống như người lao động Phần Lan.
Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử dựa trên tuổi tác, dân tộc, quốc tịch, ngôn ngữ, tôn giáo, tín ngưỡng, quan điểm, hoạt động chính trị, hoạt động công đoàn, quan hệ gia đình, sức khỏe, khuyết tật, khuynh hướng tình dục hoặc bất kỳ lý do nào khác liên quan đến người lao động.
Chẳng hạn, bạn không bị giảm lương vì là người lao động nước ngoài.
Các hành vi phân biệt đối xử dựa trên giới tính, bản dạng giới hoặc thể hiện giới cũng bị nghiêm cấm.
Thỏa ước lao động tập thể
Công đoàn và liên đoàn của người sử dụng lao động sẽ tiến hành thảo luận về thỏa ước lao động tập thể để xác định quyền và trách nhiệm của người lao động và người sử dụng lao động – các điều khoản về việc làm. Ví dụ, một số điều khoản về tiền lương, thưởng, giờ hành chính, ngày nghỉ và quyền được đào tạo.
Hầu hết các ngành nghề đều có thỏa ước lao động tập thể. Ví dụ, các ngành nghề có thỏa ước lao động tập thể bao gồm ngành hàng bán lẻ, vệ sinh và xây dựng. Yêu cầu chủ sở hữu lao động hoặc công đoàn nơi bạn làm việc cung cấp bản sao thỏa ước lao động tập thể.
Thỏa ước lao động tập thể khác với hợp đồng lao động.
Hợp đồng lao động
Trước khi bắt đầu làm việc, bạn phải ký một bản hợp đồng lao động với chủ sở hữu lao động. Trường hợp xảy ra vấn đề, bạn có thể tham chiếu hợp đồng này để kiểm tra những nội dung đã thỏa thuận tại thời điểm bắt đầu công việc.
Trong hợp đồng lao động, bạn đồng ý thực hiện một công việc nhất định với một mức lương cố định từ người sử dụng lao động và tuân theo đúng các điều khoản làm việc.
Luôn ký kết hợp đồng lao động dưới dạng văn bản. Thỏa thuận bằng lời nói cũng có hiệu lực; tuy nhiên, trong trường hợp xảy ra vấn đề, bạn dễ dàng chứng minh những nội dung đã thỏa thuận hơn nếu ký hợp đồng bằng văn bản. Cho dù thực hiện thỏa thuận bằng lời nói, người sử dụng lao động vẫn phải cung cấp cho bạn các điều khoản việc làm dưới dạng văn bản.
Các điều khoản trong hợp đồng lao động ít nhất phải đảm bảo các lợi ích được nêu trong thỏa ước lao động tập thể.
Luôn kiểm tra các nội dung sau trong hợp đồng lao động của bạn:
- Các bên:
- Tên và địa điểm kinh doanh hoặc trụ sở đăng ký của người sử dụng lao động
- Tên và nơi cư trú của bạn (người lao động)
- Có áp dụng thời gian thử việc không? Thời gian thử việc trong bao lâu?
- Thời gian thử việc là khoảng thời gian mà bạn và người sử dụng lao động có thể cân nhắc có muốn tiếp tục hợp đồng lao động hay không. Trong thời gian này, cả người lao động và người sử dụng lao động đều có thể hủy hợp đồng lao động mà không cần báo trước. Thời gian thử việc tối đa là sáu tháng.
- Thời gian làm việc:
- Hợp đồng lao động của bạn là loại không xác định thời hạn (không thời hạn hoặc liên tục) hay loại xác định thời hạn (có thời hạn)?
- Hợp đồng lao động tạm thời phải nêu rõ lý do cho công việc tạm thời này.
- Các hợp đồng lao động có thời hạn phải nêu rõ ngày kết thúc hoặc ngày kết thúc dự kiến.
- Thời gian bắt đầu làm việc?
- Công việc của bạn bao gồm những nhiệm vụ nào?
- Bạn được trả mức lương bao nhiêu cho công việc này?
- Mức lương tối thiểu được quyết định theo thỏa ước lao động tập thể. Phần Lan không có điều luật quy định về mức lương tối thiểu.
- Tiền lương được chuyển vào tài khoản ngân hàng của bạn.
- Ngày trả lương là ngày nào?
- Bạn sẽ làm việc bao nhiêu giờ?
- Tại Phần Lan, công việc toàn thời gian thường là làm việc năm ngày/tuần và tối đa tám tiếng/ngày.
- Luật này cũng quy định về mức thù lao làm thêm giờ và làm việc vào Chủ nhật. Thù lao cho công việc vào buổi tối và cuối tuần thường được quy định trong thỏa ước lao động tập thể.
- Đối với hợp đồng bán thời gian, bạn phải đảm bảo làm đủ thời gian quy định để nhận đủ lương. Số giờ tối thiểu nghĩa là bạn sẽ nhận được mức thù lao tương ứng cho số giờ tối thiểu được quy định trong văn bản hợp đồng lao động.
- Chẳng hạn, nếu hợp đồng lao động của bạn quy định rằng bạn có thể làm việc từ 0 đến 20 giờ một tuần, tức là bạn có thể không nhận được giờ nào, do đó không có lương trong một số tuần.
- Hãy luôn ghi lại thời gian và số giờ bạn đã làm việc. Bạn có thể kiểm tra ghi chú để đảm bảo nhận được mức lương chính xác. Điều này cũng rất hữu ích trong trường hợp xảy ra tranh cãi.
- Công việc của bạn bắt đầu khi nào?
- Nghỉ phép hằng năm:
- Nếu bạn làm việc trong vòng ít nhất 35 giờ hoặc 14 ngày/tháng, bạn có quyền được hưởng ngày nghỉ phép hằng năm.
- Nếu làm việc được dưới một năm, bạn sẽ nhận được hai ngày nghỉ phép/tháng.
- Nếu làm việc được hơn một năm, bạn sẽ nhận được hai ngày rưỡi phép/tháng.
- Kỳ hạn thông báo:
- Kỳ hạn thông báo là khoảng thời gian bạn phải tiếp tục làm việc sau khi bạn hoặc người sử dụng lao động chấm dứt hợp đồng lao động.
- Nếu muốn cho thôi việc một người lao động, người sử dụng lao động phải đưa ra được lý do chính đáng và phù hợp.
- Người sử dụng lao động không được chấm dứt hợp đồng lao động có thời hạn khi hợp đồng còn hiệu lực.
- Người lao động không được thôi việc khi hợp đồng lao động có thời hạn vẫn còn hiệu lực; tuy nhiên, bạn thường có thể thương lượng vấn đề này với người sử dụng lao động.
- Thỏa ước lao động tập thể đối với công việc của bạn là gì?
Đọc kỹ hợp đồng lao động trước khi ký. Không ký bất cứ nội dung gì khi bạn không hiểu.
Đào tạo tại chỗ không lương
Đào tạo tại chỗ không lương chỉ hợp pháp khi hoạt động này do một tổ chức giáo dục chính quy hoặc Dịch vụ TE (văn phòng việc làm Phần Lan) áp dụng. Nếu muốn kiểm tra một ứng viên phù hợp, người sử dụng lao động có thể đưa thời gian thử việc vào hợp đồng lao động. Người lao động trong thời gian thử việc vẫn được trả lương.
Bạn có quyền được hướng dẫn làm quen
Hướng dẫn làm quen nghĩa là bạn được hướng dẫn về công việc của mình và các quy tắc tại nơi làm việc. Bạn phải được thông báo về công việc của mình và nơi làm việc, các hướng dẫn chung về nơi làm việc, cách sử dụng máy móc, thiết bị, biện pháp làm việc an toàn và các nguy cơ, mối nguy hiểm trong công việc.
Người lao động bị ốm có quyền xin nghỉ làm
Nếu bị ốm, hãy thông báo ngay cho người sử dụng lao động để xin nghỉ làm. Nếu được yêu cầu, bạn phải đi khám để xin giấy xác nhận và nộp giấy xác nhận này cho người sử dụng lao động.
Người sử dụng lao động phải trả lương cho những ngày bạn nghỉ làm vì bị ốm. Nếu tình trạng bệnh kéo dài và khiến bạn không làm việc được, bạn được quyền nghỉ thêm chín ngày nữa. Nếu làm việc được ít nhất một tháng, bạn được quyền hưởng nguyên lương. Nếu làm việc chưa đầy một tháng, bạn được quyền hưởng một nửa số lương.
Ngoài ra, kiểm tra thỏa ước lao động tập thể của ngành về các điều khoản liên quan đến trợ cấp nghỉ ốm. Nhìn chung, các thỏa ước lao động tập thể sẽ bao gồm các điều khoản có lợi hơn, tức là bạn sẽ được hưởng nguyên lương trong nhiều ngày hơn.
Chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp
Người sử dụng lao động phải bố trí dịch vụ chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp để giúp bạn đảm bảo sức khỏe và khả năng làm việc. Nhiều người sử dụng lao động cũng cung cấp cho người lao động các dịch vụ y tế.
Người sử dụng lao động cũng phải mua cho bạn bảo hiểm tai nạn và bệnh nghề nghiệp. Chẳng hạn, bảo hiểm có thể chi trả cho những trường hợp thương tích xảy ra tại nơi làm việc hoặc trong thời gian đi lại đến nơi làm việc.